วิตามิน อี (Vitamin E, dl-alpha tocopherol)

วิตามิน อี (Vitamin E, Tocopherol) เป็นสารชีวโมเลกุลสามารถพบได้ทั่วไปในพืชและสัตว์ทุกชนิด และอุดมไปด้วยคุณค่าต่างๆมากมาย เช่น เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ เป็นต้น

วิตามิน อี เป็นสารประเภทแอลกอฮอล์ชนิดไม่อิ่มตัว มีลักษณะเป็นของเหลวใส สีเหลือง มีความหนืดคล้ายน้ำมัน สามารถละลายได้ดีในไขมัน มีความทนต่อสภาวะอุณหภูมิสูงและกรดได้ดี แต่เสื่อมสภาพง่ายเมื่อเจอสภาวะดางหรือแสงแดดและสามารถเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับออกซิเจนในอากาศได้ ซึ่งจะทำให้เกิดกลิ่นหืน

 

โครงสร้างทางเคมีของวิตามิน อี

โมเลกุลของวิตามิน อี ประกอบด้วยส่วนหัวซึ่งเป็นสารประเภทวงแหวนโครแมน (chroman ring) และเป็นส่วนที่มีขั้ว มีคุณสมบัติเป็นสารต้านออกซิเตชั่น (antioxidant) ส่วนหางของวิตามิน อี ประเภท tocopherol จะเป็นส่วนที่ไม่มีขั้ว เนื่องจากมีหมู่ phytyl group เข้ามาแทนที่หมู่ด้านข้าง

ส่วนประเภท tocotrienol เป็น polyisosophenoid group ส่วนหางนี้จะทำหน้าที่ฝังตัวและยึดกับสารไขมันในเยื่อหุ้มเซลล์และแกนของ lipoprotein ซึ่งแต่ละชนิดจะมีจำนวนและตำแหน่งของหมู่เมทิล (methyl group, -CH3) ในวงแหวนโครแมนลแตกต่างกันที่ตำแหน่งคาร์บอนที่ 5, 7 และ 8

 

ชนิดและประเภทของวิตามิน อี

ปัจจุบันมีการค้นพบทั้งหมด 8 ชนิด และสามารถแบ่งเป็นได้ 2 กลุ่ม ได้แก่

1. กลุ่มโทโคฟีรอล (tocopherol) มี 4 ชนิด คือ

– อัลฟาโทโคฟีรอล (alpha-tocopherol)

– แกมมาโทโคฟีรอล (gamma-tocopherol)

– เบต้าโทโคฟีรอล (beta-tocopherol)

– เดลต้าโทโคฟีรอล (delta-tocopherol)

 

 

2. กลุ่มโทโคไตรอีนอล (tocotrienol)

– อัลฟาโทโคไตรอีนอล (alpha-tocotrienol)

– แกมมาโทโคไตรอีนอล (gamma-tocotrienol)

– เบต้าโทโคไตรอีนอล (beta-tocotrienol)

– เดลต้าโทโคไตรอีนอล (delta-tocotrienol)

 

 

คุณค่าของวิตามิน อี

• ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอางประเภทครีมลดริ้วรอยและจุดด่างดำ เนื่องจากอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระและมีส่วนช่วยในการกำจัดเซลล์ที่ตายแล้ว ช่วยทำให้ผิวดูกระจ่างใส
• เป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่สำคัญในร่างกาย
• ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และช่วยสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาว
• ช่วยรักษาสมดุลของระดับฮอร์โมนในร่างกาย
• ช่วยรักษาโรคโลหิตจาง
• ช่วยบำรุงร่างกายและรักษาโรคขาดสารอาหาร
• ช่วยรักษาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อขา เนื่องจากสาเหตุการตีบตันของหลอดเลือดทำให้เซลล์กล้ามเนื้อขาดออกซิเจนและเกิดอาการปวดเมื่อย

 

 

การใช้วิตามิน อี

• ใช้ผลิตอาหารเสริมวิตามินอี ในรูปของสารสกัดวิตามิน อี ชนิดแคปซูล
• ใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร เครื่องดื่ม เพื่อเสริมวิตามินอีหรือเพื่อรักษาคุณภาพอาหาร
• ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง เช่น ครีมลดริ้วรอยและจุดด่างดำ เป็นต้น